هر فردی در طول مدت زندگی خود بنابر مقتضیات زندگی اجتماعی، حتما یک یا چند بار پای امضای قولنامه یا بیع‌نامه رفته است. شاید برای شما نیز پیش آمده است که هنگام خرید یا فروش ملک یا اتومبیلی، ابتدا قولنامه‌ایی را بین خود تنظیم کرده سپس برای انتقال سند در دفترخانه اسناد رسمی یا همان محضر حضور پیدا کرده‌اید. دانستن مفهوم و آثار حقوقی متفاوت دو موضوع بیع‌نامه و قولنامه می‌تواند از بروز مشکلات و گرفتاری‌های حقوقی در آینده جلوگیری کند
بیع‌نامه چیست؟
مبایعه‌نامه قراردادی است که طی آن بیع انجام شده است. بیع به قراردادی اطلاق می‌شود که طبق آن مالی به دیگری فروخته می‌شود. در نتیجه عرفا قرارداد مکتوبی که بین طرفین (فروشنده و خریدار یا بایع و مشتری) تنظیم می‌شود و براساس آن مالی در مقابل دریافت عوض یا بهاء یا قیمت فروخته می‌شود مبایعه‌نامه به شمار می‌رود، که در اصطلاح به صورت “بیع‌نامه” نیز به کار می‌رود.
قولنامه چیست؟
گاهی برای شما پیش آمده است که قصد خرید یا فروش مالی را دارید ولی مقدمات آن هنوز فراهم نشده است؛ مثلا خلافی اتومبیل پرداخت نشده یا ملکی به علت بدهی به شهرداری پایان کار نداشته است. در چنین شرایطی خریدار یا فروشنده فقط به وعده بیع در آینده اکتفا می‌کنند و تنها قول انجام معامله در آینده را به هم می‌دهند و این قول را به صورت مکتوب بین خود تنظیم می‌کنند که به آن قولنامه می‌گویند.
در این حالت طرفین براساس اصل آزادی قراردادها، قراردادی عادی تنظیم می‌کنند و در آن متعهد می‌شوند که در زمان و مکان مشخصی مثل دفتر اسناد رسمی حضور یافته و با شرایط تعیین شده در قرارداد، معامله را انجام دهند. نکته مهم مورد توجه این است که در واقع قولنامه باعث ایجاد تعهد بین خریدار و فروشنده می‌شود و تملک موضوع مورد معامله را به همراه ندارد